Vertrouwen is de basis onder een goed functioneren team.
Heb je een goed functionerend team? Gefeliciteerd! LUI Leidinggeven is voor jou een eitje. Je teamleden:
- nemen zelf verantwoordelijkheid
- overleggen onderling
- zetten de resultaten neer die je van ze verwacht
- zonder gedoe voor jou
Heerlijk toch. Jij hoeft geen schoolmeester te spelen en hebt nauwelijks last van gedoe binnen je team. Je komt fijn aan je eigen werk toe.
Voor de meesten van ons is de vraag: hoe krijg je een goed functionerend team? En als je er een hebt: Hoe hou je zo? Want een goed functionerend team heeft onderhoud nodig. Net als een goeie relatie.
‘De basis onder een goed functionerend team is vertrouwen.’
Wil jij weten hoe het gesteld is met het vertrouwen binnen jouw team?
In de rest van dit artikel lees je meer over hoe je vertrouwen kunt vergroten en versterken.
Wat is vertrouwen?
Eigenlijk zijn alle soorten relaties en samenwerking gebaseerd op vertrouwen. Probeer je eens een betekenisvolle samenwerking voor te stellen zonder vertrouwen. Dat lukt niet. Toch?
Echte definities over vertrouwen heb ik niet gevonden. Ik ben wel verschillende onderdelen tegengekomen:
- De bereidheid om afhankelijk te zijn van een groep of van een persoon. Soms gebaseerd op gevoel, op iemands ‘blauwe ogen’. En soms gebaseerd op iets dat die groep of die persoon in het verleden al eens gedaan heeft.
- Geloven dat de ander eerlijk is of dat iets goed zal gaan.
- Verwachten dat je met die ander een mooi resultaat neer kunt zetten, omdat zij of hij zich al heeft bewezen op dat gebied. Dit gaat dus over voorspelbaarheid en in kunnen schatten van wat iemand waarschijnlijk gaat doen in deze situatie.
- Vertrouwen houdt ook een risico in. De situatie kan anders uitpakken of iemand blijkt een verborgen agenda te hebben. In dat geval kan je vertrouwen geschaad worden. Wil je dat risico lopen?
Vertrouwen is moeilijk
Dat risico element maakt dat vertrouwen moeilijk kan zijn. Ik heb weleens het deksel op mijn neus gehad. Net als jij waarschijnlijk. Een vriendin die toch iets doorvertelt, een leidinggevende die er met de eer vandoor gaat, een van je ouders die niet voor je opkomt. Daaruit trekken we onze conclusies en worden we voorzichtiger. Of je bouwt muren om jezelf te beschermen.
Vorige week sprak ik nog iemand die haar werk hartstikke leuk vindt. Over het bedrijf was ze minder te spreken ‘Ik kijk wel uit wat ik zeg. De kans dat het tegen me gebruikt wordt, is te groot. Ik doe gewoon mijn ding. En verder bekijken ze het maar.’ Jammer is dat. Er blijft zoveel potentieel liggen op die manier. Dit wantrouwen haalt de snelheid uit je team. Samenwerking wordt lastig.
Mensen durven zich niet meer kwetsbaar op te stellen. Dat doe je namelijk alleen als je erop kunt vertrouwen dat het niet tegen je gebruikt zal worden.
Het vervelende van die voorzichtigheid en van die muren is dat we ze meenemen naar een volgende baan, een volgende situatie. Dan gaan we eerst de kat uit de boom kijken. Terwijl we nu met mensen te maken hebben, die helemaal niet met die voorzichtigheid en muren te maken hebben. Toch durven we hen op dat moment niet te vertrouwen.
Waarom is vertrouwen zo belangrijk?
Binnen een goed functionerend team durven mensen zich kwetsbaar op te stellen. Dat is nodig om met elkaar te groeien en goede resultaten te bereiken.
Je moet durven zegen dat je koud bellen een rotklus vindt. Je moet aan een collega durven vragen om met zo’n gesprek mee te luisteren en jouw feedback te geven. Jij wordt dan beter in koud bellen. Je collega wordt beter in feedback geven (want ook dat vinden we vaak een rotklus). En als jullie allebei beter worden, profiteert het hele team daarvan.
In een goed functionerend team, moet ik zelfs om hulp vragen. Doe ik het niet dan zullen mijn collega’s mij daarop aanspreken. Ik ondermijn het functioneren van het team, als ik niet om hulp vraag. En dat pikt het team niet.
Vertrouwen schept ruimte om jezelf te kunnen zijn. Je hoeft geen verstoppertje te spelen binnen dit team. Hoe fijn is dat?
‘Vertrouwen zorgt ervoor dat mensen durven.’
Hoe staat het met het vertrouwen binnen jouw team?
Kwetsbaarheid laten zien, is iets dat we tijdens het opgroeien, tijdens onze opleiding en loopbaan afleren. Dat kan doordat we van een koude kermis zijn thuis gekomen. Het kan ook zijn dat we anderen willen laten geloven hoe goed en hoe sterk we zijn, terwijl we van binnen twijfelen. Meestal gaan er dan muren omhoog en luiken dicht. We beschermen onze eigen reputatie en kwetsbaarheid. En staan dan niet meer open voor anderen. We sluiten ze zelfs buiten.
Effectieve samenwerking wordt dan lastig.
Spelen dit soort mechanismen bij jou en binnen je team een rol, dan verspil je veel tijd en energie aan het managen van gedrag en interactie binnen de groep. Aan het gedoe met mensen. En dat is hard werken voor jou.
Wil je weten hoe het vertrouwen binnen jou team is? Doe dan deze quickscan.
Hoe laat je het vertrouwen binnen je team groeien?
Okay. Je weet nu hoe het met het vertrouwen binnen jouw team gesteld is.
Wil je het vertrouwen binnen je team laten groeien dan zijn er twee belangrijke pijlers:
1. Jijzelf als rolmodel voor je team
Jij zult het goede voorbeeld moeten geven en jezelf als eerste kwetsbaar op stellen. En ja, dat is spannend. Het kan zelfs een beetje zeer doen. Je zou maar zo – voor je gevoel – gezichtsverlies kunnen lijden. Trek je dat?
Pak even pen en papier. Ik heb namelijk een paar vragen voor je. Om je te helpen inzicht te krijgen over hoe jij denkt over en omgaat met kwetsbaarheid:
- Hoe kwetsbaar durf jij eigenlijk te zijn?
- In welke situatie, bij welke mensen durf je dat wel en wanneer niet?
- Waar ben je bang voor als je je kwetsbaarheid laat zien?
- Wat levert het je op om je kwetsbaarheid niet te laten? Wat kost het niet kwetsbaar opstellen je?
Zo maar een paar vragen om je te helpen reflecteren.
Wat ga je doen met dit inzicht?
Inzichten zijn prima. Daar begint het mee. Wil je anders leidinggeven, andere resultaten halen, dan zul je iets met je inzichten moeten doen. Dat is ook wat anderen zien: wat je doet. Wat zich in je hoofd afspeelt weten ze niet.
Andere mensen beoordelen je op wat je doet. Niet op wat je denkt.”
Persoonlijk was ik nooit zo van kwetsbaarheid laten zien. Ik kon altijd alles zelf. Om hulp vragen? Dacht het niet. Voor fouten had ik altijd wel een smoesje. Gelukkig is dat nu anders. Het is zoveel relaxter om gewoon eens wat fout te mogen doen. Ik geef mezelf ruimte om te experimenteren, om te spelen. Daardoor leer ik meer, kom ik vaker en sneller tot verrassende oplossingen. En ik ontmoet meer leuke mensen omdat ik anderen gewoon mag vragen om eens mee te denken. Die vinden dat vaak hartstikke leuk om te doen. De meeste mensen helpen graag iemand anders.
Mijn ervaring: meestal wordt je positief verrast als je door de zure appel heen bent en je je kwetsbaarder durft op te stellen. Wanneer je durft te vertrouwen op de goede intenties van de ander. Je kunt maar zo applaus krijgen omdat je je nek uitsteekt. De meeste mensen noemen iemand die zich kwetsbaar durft op te stellen juist ‘krachtig’ en ‘sterk’.
2. Een omgeving die kwetsbaarheid niet afstraft.
Dit zijn drie thema’s waarmee je kunt werken om zo’n omgeving te creëren.
Bespreekbare afspraken
Afspraak = afspraak wordt standaard genoemd als ik vraag naar gedrag dat hoort bij ‘vertrouwen’. Een inkopper die zo logisch lijkt. In praktijk worden afspraken eigenlijk weinig nagekomen. Het is bijna normaal geworden om afspraken niet na te komen. Er is ook altijd wel een smoesje, waardoor het niet is gelukt en waardoor het vooral niet mijn schuld is dat……..
Wil je afspraak = afspraak tot norm maken, dan moet ook het afwijken van een afspraak bespreekbaar worden. Dus op tijdig aangeven wanneer je een deadline niet haalt (= kwetsbaar opstellen) en op basis van wat op dit moment mogelijk is een nieuwe afspraak maken.
Het helpt om je te realiseren dat een afspraak gemaakt wordt in de context van de situatie en kennis van nu. Voortschrijdend inzicht kan ervoor zorgen dat een afspraak aangepast moet worden. Of misschien moet de hele afspraak wel van tafel omdat het gewoon niet oplevert wat jullie ervan verwacht hebben.
We kennen allemaal de vergadering die we iedere tweede dinsdag van de maand houden. Je vraagt je af wat het nut ervan is. Maar ja, het is nou eenmaal de afspraak dat we dan vergaderen. Gooi het open, maak het bespreekbaar. Grote kans dat meer mensen hun tijd liever anders besteden.
Het is de kunst om met elkaar in gesprek te blijven over afspraken. Om te bespreken of de afspraak nog zinvol is. En ook om elkaar tijdig aan te spreken wanneer de ander zich niet aan zijn aandeel in de afspraak houdt.
Geloofwaardig blijven
Afspraak = afspraak is hier een mooi voorbeeld van. Breek je ze regelmatig zonder overleg, dan werkt dat door op je geloofwaardigheid. Geloofwaardig ben je ook als je in praktijk brengen wat je roept. Is respect iets wat je terug wilt zien in de samenwerking binnen je team, dan zal je het zelf consequent moeten laten zien. Vind je het belangrijk dat je mensen pauze nemen, dan kun je niet zelf je boterhammen achter je bureau naar binnen werken.
Je helpt elkaar geloofwaardig te blijven door elkaar te wijzen op inconsistenties. ‘Wacht even, je zegt ………. en je doet…………. Volgens mij klopt dat niet met elkaar.’ Door dit te doen vanuit een open, eerlijke en nieuwsgierige intentie kun je erover in gesprek gaan en voelt de ander zich niet aangevallen. Mocht dat laatste wel gebeuren, dan maak je dat bespreekbaar en benoem je jouw intenties expliciet.
Wezenlijk begrip van elkaars unieke eigenschappen
Weten wat je aan de ander hebt en welke unieke bijdragen eenieder levert aan het team. Bijdragen die allemaal nodig zijn om het teamresultaat te bereiken.
Dit laatste thema kun je heel gemakkelijk vormgeven bij je eerstvolgende teamoverleg.
Wat zijn jouw ervaringen rondom vertrouwen binnen je team? Welke valkuilen zie jij? Ken jij meer tips en manieren om vertrouwen te laten groeien? Heb jij vragen? Jouw reactie is meer dan welkom.
Zet hem hieronder! Ik denk graag met je mee.
Bron voor dit artikel: De 5 frustraties van teamwork – Patrick Lencioni
Meer weten over kwetsbaarheid? Brené Brown heeft een fijn boek geschreven over kwetsbaarheid en risico’s nemen zonder dat succes gegarandeerd is. Met veel herkenbare voorbeelden. De kracht van kwetsbaarheid – Brené Brown. Of check deze video Waarom vertrouwen de moeite waard is. (3 min.) Ook heel gaaf om te delen met je team en zo vertrouwen bespreekbaar te maken.
